KÖK HARFLER: ج ز ع
ANLAM:
جَزَعَ : Kesmek. Sabırsızlık göstermek, ağlayıp sızlanmak.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| جَزِعَ | fiil-I | 1 | Sabırsızlık gösterdi, ağlayıp sızlandı, feryad etti. | 14/21 |
| جَزُوعٌ | isim | 1 | Feryad eden | 70/20 |
|
| Toplam | 2 |
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Kök Harflerinin Yer Değişimi
Mahreci Benzeyen Kökler
Benzer Manada Kelimeler
- جَزِعَ
Zıt Manada Kelimeler
AÇIKLAMA:
CEZİ‘A ve FEZİ‘A kelimeleri arasındaki benzerlik
( ج ز ع – ف ز ع )
Cezi‘a ile fezi‘a kelimeleri anlam bakımından birbirlerine benzerler. Fezi‘a “korkmak, panik olmak”, cezi‘a ise “feryat etmek, ağlayıp sızlamak” anlamındadır. Bu kelimelerin iki harfleri de ortaktır. Bknz: ( ف ز ع )
CEZİ‘A ile HÜZÜN kelimeleri arasındaki fark
( ج ز ع – ح ز ن )
Cezi‘a fiili “feryad etmek, ağlayıp sızlamak” anlamındadır. Hüzün kelimesinden daha etkilidir. Hüzün geneldir, ceza‘ ise kişiyi işinden gücünden alıkoyan ve onlardan koparan hüzündür. (Müfredât) Bknz: ( ح ز ن )
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Cezû’ | جَزُوع | Çok sızlanan, kıvranan, feryad eden. Allah’tan gayrısından imdad bekleyen. |
| Cezâ’ | جُزَاع | Hüzünle ağlayıp sızlanmak. Sabırsızlık yüzünden telaş ve teessür göstermek. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
جَزِعَ : Fiil-I.
| 14:21 | سَوَاءٌ عَلَيْنَا أَجَزِعْنَا أَمْ صَبَرْنَا مَا لَنَا مِنْ مَحِيصٍ |
| Diyanet Meali: | “Şimdi sızlansak da, sabretsek de bizim için birdir. Artık bizim için hiçbir kurtuluş yoktur.” |
جَزُوعٌ : İsim.
| 70:20 | إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا |
| Diyanet Meali: | Kendisine kötülük dokunduğu zaman sızlanır. * |