KÖK HARFLER: س م د
ANLAM:
سَمَدَ : Yüce olmak. Başını gururla kaldırmak. Başı dik ve göğsü gerilmiş durmak. Şarkı söylemek. Oyalanmak, eğlenmek, oynamak. İhmalkar olmak. Aymaz hale gelmek. Bir şeyi bırakarak uzaklaşmak. Şaşırmak, kafası karışmak, hayrete düşmek. Doğru yolunu görmeye muktedir olmamak. Sürekli bir işe bağlı kalmak. Çok çabalamak. Çalışarak kendini yormak. Bir kişi veya şeyin yolunu tutmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| سَامِدٌ | isim | 1 | Alışmış, gafil, kibirli, oyuna düşkün | 53/61 |
|
| Toplam | 1 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Sâmid | سَامِد | Gaflet içinde eğlenen. |
| Simit | ——— | 1: Halka biçiminde, genellikle üzerine susam serpilmiş çörek. 2: Denizde kullanılan halka biçiminde cankurtaran. 3: İnce bulgur, düğürcük. |
Simit kelimesi, “ince öğütülmüş un veya irmik” anlamındaki samîd (سميد) sözcüğünden gelmektedir. Esasen “rafine un” demek iken İstanbul ağzında 17. yy’dan önce “halka şeklinde ekmek” anlamını kazanmıştır. (Nişanyan Sözlük)
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
سَامِدُونَ : İsim. İsm-i Fâil. Kurallı Erkek Çoğul. Tekili: سَامِدٌ
| 53:61 | وَأَنْتُمْ سَامِدُونَ |
| Diyanet Meali: | Şimdi siz gaflet içinde eğleniyorsunuz.* |