KÖK HARFLER: س د د
ANLAM:
سَدَّ : Aralığı veya aradaki boşluğu kapamak; durdurmak, düzeltmek, sert ve sağlam kılmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| سَدٌّ | isim | 4 | Sed, engel, mani | 36/9 |
| سَدِيدٌ | isim | 2 | İsabetli, doğru, hatasız, şeriat ve adalete muvafık | 33/70 |
|
| Toplam | 6 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Sedd | سَدّ | Tıkamak, kapamak. |
|
| Sedîd | سَدِيد | Doğru. Yalan ve yanlış olmayan. Muhkem. | Müennes: Sedîde |
| Sedâd | سَدَاد | İstikamet ve kasd. Doğru ve haklı şey. |
|
| Seddâd | سَدَّاد | Tıpa. Şişe tıpası. |
|
| Südde | سُدَّة | Kapı, eşik. | Çoğul: Süded |
| Mesdûd | مَسْدُود | Seddedilmiş. Kapatılmış. |
|
| Teseddüd | تَسَدُّد | Safra vb. vücud sıvısına aid kanalın taşla tıkanması. |
|
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
سَدٌّ : İsim.
| 18:93 | حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ وَجَدَ مِنْ دُونِهِمَا قَوْمًا لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلًا |
| Diyanet Meali: | İki dağ arasına ulaşınca, bunların önünde, neredeyse hiçbir sözü anlamayan bir halk buldu. * |
| 18:94 | فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَىٰ أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا |
| Diyanet Meali: | (Dediler ki: “Ey Zülkarneyn!) Onlarla bizim aramıza bir engel yapman karşılığında sana bir vergi verelim mi?” |
| 36:9 | وَجَعَلْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهم سَدّاََ وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا |
| Diyanet Meali: | Biz, onların önlerine bir set, arkalarına da bir set çektik. |
| 36:9 | وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْنَاهُمْ فَهُمْ لَا يُبْصِرُونَ |
| Diyanet Meali: | Arkalarına da bir set çekip gözlerini perdeledik. Artık görmezler. |
سَدِيدٌ : İsim. Sıfat.
| 4:9 | فَلْيَتَّقُوا اللَّهَ وَلْيَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا |
| Diyanet Meali: | Allah’a karşı gelmekten sakınsınlar ve doğru söz söylesinler. |
| 33:70 | يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا |
| Diyanet Meali: | Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakının ve doğru söz söyleyin.* |