KÖK HARFLER: ص د ي
ANLAM:
صَدِيَ : Çok aşırı derecede susamak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama |
| تَصَدَّى | fiil-V | 1 | Önüne çıktı, karşıladı, yöneldi | 80/6 |
|
| تَصْدِيَةٌ | isim | 1 | Alkışlamak | 8/35 |
|
|
| Toplam | 2 |
|
|
|
AÇIKLAMA:
Bu kelimelerin kökünün (ص د د) olabileceği de söylenmiştir. Bu görüşe göre fiil, tef’îl bâbı (II. bâb) ve tefa’ul bâbı (V. bâb) kalıplarına girince, üç tane dal harfi yan yana gelmesi durumunda, sonraki “dal” harfi “ye” harfine dönüşmüştür.
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Sadâ | صَدَى | Seda. Ses. Avaz. Savt. | Aks-i sadâ |
| Tasdiye | تَصْدِيَة | Alkış. El çırpma. |
|
| Tasaddî | تَصَدِّى | Bir işe başlamak.Teşebbüs etme. Taaruz etmek. Yüz döndürmek. Tesadüf etmek. |
|
| Mütesaddî | مُتَصَدِّى | Başlayan, teşebbüs eden. |
|
Sessiz sadâsız, hoş sadâ ifadeleri vardır.
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
تَصَدَّى : Fiil-V.
| 80:6 | فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّىٰ |
| Diyanet Meali: | Sen, ona yöneliyorsun. * |
تَصْدِيَةٌ : İsim. Masdar. Tef’îl Bâbı (II. Bâb).
| 8:35 | وَمَا كَانَ صَلَاتُهُمْ عِنْدَ الْبَيْتِ إِلَّا مُكَاءً وَتَصْدِيَةً |
| Diyanet Meali: | Onların, Kâ’be’nin yanında duaları ıslık çalıp el çırpmaktan ibarettir. |