KÖK HARFLER: ن ق ر
ANLAM:
نَقَرَ : (Kuş) gagalamak, gagasıyla bir tane almak. Kazma ile vurmak. Delmek, oymak. Baş ve orta parmağını şaklatmak. Hayvanı hareket ettirmek için hafif bir ses çıkarmak.
AÇIKLAMA:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama |
| نَقَرَ | fiil-I | 1 | Üfledi | 74/8 | Meçhul: نُقِرَ |
| نَاقُورٌ | isim | 1 | Borazan, sûr (İsrafil a.s.’ın borusu) | 74/8 |
|
| نَقِيرٌ | isim | 2 | Ufacık, minnacık, azıcık, zerre kadar | 4/53 |
|
|
| Toplam | 4 |
|
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Nakr | نَقْر | Vurmak, üflemek. |
|
| Nâkır | نَاقِر | Nişana isabet eden ok. Delen, oyan, kazan. |
|
| Nâkûr | نَاقُور | Sur gibi ağızla üflenerek çalınan boru. |
|
| Nakîr | نَقِير | Ufacık. |
|
| Nakâre | نَقَارَة | Davul. Dümbelek. |
|
| Nakkâre | نَقَّارَة | Küçük davullar. |
|
| Nakkâriyye | نَقَّارِيَّة | Ağaçkakan. |
|
| Nakarât | نَقَرَات | Kazılan, sabitleştirilen şeyler. Müzikte tekrar edilen bölümler. |
|
| Minkar | مِنْقَار | Yırtıcı kuşların gagası. Taşçı kalemi. | Çoğulu: Menâkîr |
| Mangır | ——— | Bakırdan yapılmış, iki buçuk para değerinde sikke. Para. |
|
Mangır kelimesi, bu kökten gelen mankûr: منقور , “sivri uçla oyulmuş, hakkedilmiş, gravürlü” sözcüğünden gelmektedir. Mangır, Orhan Gazi döneminde Moğol paralarına nisbetle basılan bakır paranın adıdır. (Nişanyan Sözlük)
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
نَقَرَ : Fiil-I. Meçhulü: نُقِرَ
| 74:8 | فَإِذَا نُقِرَ فِي النَّاقُورِ |
| Diyanet Meali: | Sûr’a üfürüldüğü zaman… * |
نَاقُورٌ : İsim.
| 74:8 | فَإِذَا نُقِرَ فِي النَّاقُورِ |
| Diyanet Meali: | Sûr’a üfürüldüğü zaman… * |
نَقِيرٌ : İsim.
| 4:53 | أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنَ الْمُلْكِ فَإِذًا لَا يُؤْتُونَ النَّاسَ نَقِيرًا |
| Diyanet Meali: | Yoksa onların hükümranlıkta bir payı mı var? Öyle olsa, insanlara bir zerre bile vermezler. * |
| 4:124 | فَأُولَٰئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ نَقِيرًا |
| Diyanet Meali: | İşte onlar cennete girerler ve zerre kadar haksızlığa uğratılmazlar. |