KÖK HARFLER: م ك ر
ANLAM:
مَكَرَ : Bir kimseyi kandırmak. Planlamak; tuzak kurmak; işlerin yönetiminde yetenekle marifetini, becerisini göstermek.
مَكَرَ الْاَرْضَ : Toprağı suladı.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | |
| مَكَرَ | fiil-I | 22 | Hile yaptı, pusu kurdu, çekiştirdi | 16/26 |
| مَكْرٌ | isim | 19 | Hile yapmak, pusu kurmak | 71/22 |
| مَاكِرٌ | isim | 2 | Hile yapan, pusu kuran | 3/54 |
| Toplam | 43 |
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Kök Harflerinin Yer Değişimi
Benzer Manada Kelimeler
- مَكَرَ
- مَكْرٌ
Zıt Manada Kelimeler
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Mekr | مَكْر | Hile. Aldatma. | |
| Mâkir | مَاكِر | Hile yapan. Mekreden. | |
| Mükûr | مُكُور | Hileler, oyunlar, dalavereler. | |
| Mekkâr | مَكَّار | Hilekar. Düzenbaz. Çok aldatıcı. Mekir yapan. | Müennes: Mekkâre |
| İmtikâr | اِمْتِكَار | Oyuna kanma, aldanma. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
مَكَرَ : Fiil-I.
| 3:54 | وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ |
| Diyanet Meali: | Onlar tuzak kurdular. Allah da tuzak kurdu. Allah, tuzak kuranların en hayırlısıdır. * |
| 3:54 | وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ |
| Diyanet Meali: | Onlar tuzak kurdular. Allah da tuzak kurdu. Allah, tuzak kuranların en hayırlısıdır. * |
| 6:123 | وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ أَكَابِرَ مُجْرِمِيهَا لِيَمْكُرُوا فِيهَا |
| Diyanet Meali: | İşte böyle, her memlekette günahkârları oranın ileri gelenleri kıldık ki oralarda hilekârlık etsinler. |
| 6:123 | وَمَا يَمْكُرُونَ إِلَّا بِأَنْفُسِهِمْ وَمَا يَشْعُرُونَ |
| Diyanet Meali: | Hâlbuki onlar hilekârlığı ancak kendilerine yaparlar. Ama farkında olmuyorlar. |
| 6:124 | سَيُصِيبُ الَّذِينَ أَجْرَمُوا صَغَارٌ عِنْدَ اللَّهِ وَعَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا كَانُوا يَمْكُرُونَ |
| Diyanet Meali: | Suç işleyenlere Allah katından bir aşağılık ve yapmakta oldukları hilekârlık sebebiyle çetin bir azap erişecektir. |
| 7:123 | إِنَّ هَٰذَا لَمَكْرٌ مَكَرْتُمُوهُ فِي الْمَدِينَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْهَا أَهْلَهَا |
| Diyanet Meali: | “Şüphesiz bu halkını oradan çıkarmak için şehirde kurduğunuz bir tuzaktır.” |
| 8:30 | وَإِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ |
| Diyanet Meali: | Hani kâfirler seni tutuklamak veya öldürmek, ya da (Mekke’den) çıkarmak için tuzak kuruyorlardı. |
| 8:30 | وَيَمْكُرُونَ وَيَمْكُرُ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ |
| Diyanet Meali: | Onlar tuzak kuruyorlar. Allah da tuzak kuruyordu. Allah, tuzak kuranların en hayırlısıdır. |
| 8:30 | وَيَمْكُرُونَ وَيَمْكُرُ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ |
| Diyanet Meali: | Onlar tuzak kuruyorlar. Allah da tuzak kuruyordu. Allah, tuzak kuranların en hayırlısıdır. |
| 10:21 | إِنَّ رُسُلَنَا يَكْتُبُونَ مَا تَمْكُرُونَ |
| Diyanet Meali: | Şüphesiz elçilerimiz (melekler) kurmakta olduğunuz tuzakları yazıyorlar. |
| 12:102 | وَمَا كُنْتَ لَدَيْهِمْ إِذْ أَجْمَعُوا أَمْرَهُمْ وَهُمْ يَمْكُرُونَ |
| Diyanet Meali: | Yoksa onlar tuzak kurarak işlerine karar verdikleri zaman sen onların yanında değildin. |
| 13:42 | وَقَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلِلَّهِ الْمَكْرُ جَمِيعًا |
| Diyanet Meali: | Onlardan öncekiler de tuzak kurmuşlardı. Bütün tuzaklar Allah’a aittir. |
| 14:46 | وَقَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ وَعِنْدَ اللَّهِ مَكْرُهُمْ |
| Diyanet Meali: | Onlar gerçekten tuzaklarını kurmuşlardı. Tuzakları Allah katındadır (Allah, onu bilir). |
| 16:26 | قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَأَتَى اللَّهُ بُنْيَانَهُمْ مِنَ الْقَوَاعِدِ |
| Diyanet Meali: | Onlardan öncekiler de tuzak kurmuşlardı. Allah’ın azabı binalarını, temelinden gelip yıktı.. |
| 16:45 | أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُوا السَّيِّئَاتِ أَنْ يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الْأَرْضَ |
| Diyanet Meali: | Kötü işler yapmak için tuzak kuranlar, Allah’ın kendilerini yere geçirmesinden emin mi oldular? |
| 16:127 | وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ |
| Diyanet Meali: | Onlardan yana üzülme. Tuzak kurmalarından dolayı da sıkıntıya düşme. |
| 27:50 | وَمَكَرُوا مَكْرًا وَمَكَرْنَا مَكْرًا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ |
| Diyanet Meali: | Onlar bir tuzak kurdular. Farkında değillerken Allah da bir tuzak kurdu. * |
| 27:50 | وَمَكَرُوا مَكْرًا وَمَكَرْنَا مَكْرًا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ |
| Diyanet Meali: | Onlar bir tuzak kurdular. Farkında değillerken Allah da bir tuzak kurdu. * |
| 27:70 | وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُنْ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ |
| Diyanet Meali: | Onlardan yana üzülme. Kurdukları tuzaklardan ötürü de sıkıntıya düşme. * |
| 35:10 | وَالَّذِينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئَاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ |
| Diyanet Meali: | Kötülükleri tuzak yapanlar var ya, onlar için çetin bir azap vardır. |
| 40:45 | فَوَقَاهُ اللَّهُ سَيِّئَاتِ مَا مَكَرُوا |
| Diyanet Meali: | Allah, onu, onların hilelerinin kötülüklerinden korudu. |
| 71:22 | وَمَكَرُوا مَكْرًا كُبَّارًا |
| Diyanet Meali: | “Bunlar da, çok büyük bir tuzak kurdular.” * |
مَكْرٌ : İsim.
| 7:99 | أَفَأَمِنُوا مَكْرَ اللَّهِ |
| Diyanet Meali: | Yoksa Allah’ın tuzağından emin mi oldular? |
| 7:99 | فَلَا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ |
| Diyanet Meali: | Ziyana uğrayan kavimden başkası Allah’ın tuzağından emin olamaz. |
| 7:123 | إِنَّ هَٰذَا لَمَكْرٌ مَكَرْتُمُوهُ فِي الْمَدِينَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْهَا أَهْلَهَا |
| Diyanet Meali: | “Şüphesiz bu halkını oradan çıkarmak için şehirde kurduğunuz bir tuzaktır.” |
| 10:21 | وَإِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُمْ إِذَا لَهُمْ مَكْرٌ فِي آيَاتِنَا |
| Diyanet Meali: | Kendilerine dokunan bir sıkıntıdan sonra, insanlara bir rahmet (ferahlık ve mutluluk) tattırdığımız zaman, bir de bakarsın ki âyetlerimiz hakkında onların bir tuzakları (birtakım tertipleri ve asılsız iddiaları) vardır. |
| 10:21 | قُلِ اللَّهُ أَسْرَعُ مَكْرًا |
| Diyanet Meali: | De ki: “Allah, daha çabuk tuzak kurar.” |
| 12:31 | فَلَمَّا سَمِعَتْ بِمَكْرِهِنَّ أَرْسَلَتْ إِلَيْهِنَّ وَأَعْتَدَتْ لَهُنَّ مُتَّكَأً |
| Diyanet Meali: | Kadın, bunların dedikodularını işitince haber gönderip onları çağırdı. (Ziyafet düzenleyip) onlar için oturup yaslanacakları yer hazırladı. |
| 13:33 | بَلْ زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مَكْرُهُمْ |
| Diyanet Meali: | Hayır, inkâr edenlere hileleri güzel gösterildi. |
| 13:42 | وَقَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلِلَّهِ الْمَكْرُ جَمِيعًا |
| Diyanet Meali: | Onlardan öncekiler de tuzak kurmuşlardı. Bütün tuzaklar Allah’a aittir. |
| 14:46 | وَقَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ |
| Diyanet Meali: | Onlar gerçekten tuzaklarını kurmuşlardı. |
| 14:46 | وَعِنْدَ اللَّهِ مَكْرُهُمْ |
| Diyanet Meali: | Tuzakları Allah katındadır (Allah, onu bilir). |
| 14:46 | وَإِنْ كَانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبَالُ |
| Diyanet Meali: | Tuzakları yüzünden dağlar yerinden oynayacak olsa bile… |
| 27:50 | وَمَكَرُوا مَكْرًا |
| Diyanet Meali: | Onlar bir tuzak kurdular. |
| 27:50 | وَمَكَرْنَا مَكْرًا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ |
| Diyanet Meali: | Farkında değillerken Allah da bir tuzak kurdu. |
| 27:51 | كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ مَكْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْنَاهُمْ وَقَوْمَهُمْ أَجْمَعِينَ |
| Diyanet Meali: | Bak, onların tuzaklarının sonucu nasıl oldu: Biz onları ve kavimlerini topyekûn helâk ettik. * |
| 34:33 | بَلْ مَكْرُ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ إِذْ تَأْمُرُونَنَا أَنْ نَكْفُرَ بِاللَّهِ |
| Diyanet Meali: | (Zayıf ve güçsüz görülenler, büyüklük taslayanlara, “Hayır, bizi hidayetten saptıran) gece ve gündüz kurduğunuz tuzaklardır. Çünkü siz bize Allah’ı inkâr etmemizi emrediyordunuz” derler. |
| 35:10 | وَمَكْرُ أُولَٰئِكَ هُوَ يَبُورُ |
| Diyanet Meali: | İşte onların tuzağı boşa çıkar. |
| 35:43 | اسْتِكْبَارًا فِي الْأَرْضِ وَمَكْرَ السَّيِّئِ |
| Diyanet Meali: | Yeryüzünde büyüklük taslamak ve kötü tuzak kurmak için (böyle davranıyorlardı). |
| 35:43 | وَلَا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ |
| Diyanet Meali: | Oysa kötü tuzak, ancak sahibini kuşatır. |
| 71:22 | وَمَكَرُوا مَكْرًا كُبَّارًا |
| Diyanet Meali: | “Bunlar da, çok büyük bir tuzak kurdular.” * |
مَاكِرِينَ : İsim. İsm-i Fâil. Kurallı Erkek Çoğul. Nasb / Cerr Hali. Tekili: مَاكِرٌ
| 3:54 | وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ |
| Diyanet Meali: | Onlar tuzak kurdular. Allah da tuzak kurdu. Allah, tuzak kuranların en hayırlısıdır. * |
| 8:30 | وَيَمْكُرُونَ وَيَمْكُرُ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ |
| Diyanet Meali: | Onlar tuzak kuruyorlar. Allah da tuzak kuruyordu. Allah, tuzak kuranların en hayırlısıdır. |