KÖK HARFLER: ه و د
ANLAM:
هَادَ : Şerden hayra veya hayırdan şerre dönmek; tövbe etmek ve hakka dönmek.
AÇIKLAMA:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek Âyet |
| هَادَ | fiil-I | 11 | Tevbe etti, döndü, Yahudiliği kabul etti | 62/6 |
| هُودٌ | isim | 3 | Yahudi | 2/135 |
| هُودُ | özel isim | 7 | Hud a.s. | 11/53 |
|
| Toplam | 21 |
|
|
AÇIKLAMA:
Ye harfinde “yehûd” başlığı altında incelenmiş olan “Yahudi” anlamlı kelimelerin bu kök ile bir irtibatı olsa gerek.
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Hûd | هُود | Hz. Hud (a.s). |
| Yahûdî | يَهُودِى | Hz. Musa’nın dinine bağlı olan kimse, Musevi. |
| Tehvîd | تَهْوِيد | Yahudileşme. Yahudi edilme. |
| Tehevvüd | تَهَوُّد | Tevbe. Yahudi olma. |
| Mütehevvid | مُتَهَوِّد | Tehevvüd eden. Yahudi olan. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
هَادَ : Fiil-I.
| 2:62 | إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَىٰ وَالصَّابِئِينَ |
| Diyanet Meali: | Şüphesiz, inananlar (Müslümanlar) ile Yahudiler, Hıristiyanlar ve Sâbiîler… |
| 4:46 | مِنَ الَّذِينَ هَادُوا يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَوَاضِعِهِ |
| Diyanet Meali: | Yahudilerden öyleleri var ki, kelimeleri (yerlerinden kaydırıp) tahrif ederek onları anlamlarından uzaklaştırırlar. |
| 4:160 | فَبِظُلْمٍ مِنَ الَّذِينَ هَادُوا حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ طَيِّبَاتٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ |
| Diyanet Meali: | Yahudilerin yaptıkları zulüm sebebiyle önceden kendilerine helâl kılınmış temiz ve hoş şeyleri onlara haram kıldık. |
| 5:41 | وَمِنَ الَّذِينَ هَادُوا سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ |
| Diyanet Meali: | Onlar, Yahudiler, yalan uydurmak için (seni) dinlerler.. |
| 5:44 | يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُوا لِلَّذِينَ هَادُوا |
| Diyanet Meali: | (Allah’a) teslim olmuş nebiler, onunla yahudilere hüküm verirlerdi. |
| 5:69 | إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئُونَ وَالنَّصَارَىٰ |
| Diyanet Meali: | Şüphesiz inananlar (müslümanlar) ile Yahudiler, Sabiîler ve Hıristiyanlar… |
| 6:146 | وَعَلَى الَّذِينَ هَادُوا حَرَّمْنَا كُلَّ ذِي ظُفُرٍ |
| Diyanet Meali: | Yahudilere tırnaklı hayvanların hepsini haram kıldık. |
| 7:156 | وَاكْتُبْ لَنَا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنَا إِلَيْكَ |
| Diyanet Meali: | “Bizim için bu dünyada da bir iyilik yaz, ahirette de. Çünkü biz sana varan doğru yola yöneldik.” |
| 16:118 | وَعَلَى الَّذِينَ هَادُوا حَرَّمْنَا مَا قَصَصْنَا عَلَيْكَ مِنْ قَبْلُ |
| Diyanet Meali: | Daha önce sana anlattıklarımızı yahudi olanlara da haram kılmıştık. |
| 22:17 | إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئِينَ وَالنَّصَارَىٰ |
| Diyanet Meali: | Şüphesiz, iman edenler, Yahudiler, Sâbiîler, Hıristiyanlar… |
| 62:6 | قُلْ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ هَادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَاءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ |
| Diyanet Meali: | De ki: “Ey Yahudi akidesini benimseyenler! Bütün insanlar değil de, yalnız kendinizin Allah’ın dostları olduğunu iddia ediyorsanız, haydi ölümü isteyin!” |
هُودٌ : İsim.
| 2:111 | وَقَالُوا لَنْ يَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ كَانَ هُودًا أَوْ نَصَارَىٰ |
| Diyanet Meali: | Bir de; “Yahudi ve Hıristiyanlardan başkası Cennet’e girmeyecek” dediler. |
| 2:135 | وَقَالُوا كُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَىٰ تَهْتَدُوا |
| Diyanet Meali: | (Yahudiler) “Yahudi olun” ve (Hıristiyanlar da) “Hıristiyan olun ki doğru yolu bulasınız” dediler. |
| 2:140 | أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطَ كَانُوا هُودًا أَوْ نَصَارَىٰ |
| Diyanet Meali: | Yoksa siz, “İbrahim de, İsmail de, İshak da, Yakub ile Yakuboğulları da yahudi, ya da hıristiyan idiler” mi diyorsunuz? |
هُودٌ : Özel isim.
| 7:65 | وَإِلَىٰ عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ |
| Diyanet Meali: | Âd kavmine de kardeşleri Hûd’u peygamber olarak gönderdik. Onlara, “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin.” dedi. |
| 11:50 | وَإِلَىٰ عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ |
| Diyanet Meali: | Âd kavmine de kardeşleri Hûd’u gönderdik. Hûd, şöyle dedi: “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin.” |
| 11:53 | قَالُوا يَا هُودُ مَا جِئْتَنَا بِبَيِّنَةٍ |
| Diyanet Meali: | Dediler ki: “Ey Hûd! Sen bize açık bir mucize getirmedin.” |
| 11:58 | وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا هُودًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا |
| Diyanet Meali: | Helâk emrimiz gelince, Hûd’u ve beraberindeki iman etmiş olanları, tarafımızdan bir rahmetle kurtardık. |
| 11:60 | أَلَا إِنَّ عَادًا كَفَرُوا رَبَّهُمْ أَلَا بُعْدًا لِعَادٍ قَوْمِ هُودٍ |
| Diyanet Meali: | Biliniz ki Âd kavmi, Rablerini inkâr etti. (Yine) biliniz ki Hûd’un kavmi Âd, Allah’ın rahmetinden uzaklaştı. |
| 11:89 | وَيَا قَوْمِ لَا يَجْرِمَنَّكُمْ شِقَاقِي أَنْ يُصِيبَكُمْ مِثْلُ مَا أَصَابَ قَوْمَ نُوحٍ أَوْ قَوْمَ هُودٍ أَوْ قَوْمَ صَالِحٍ |
| Diyanet Meali: | “Ey Kavmim! Bana karşı olan düşmanlığınız, Nûh kavminin veya Hûd kavminin yahut Salih kavminin başına gelenin benzeri gibi bir felaketi sakın sizin de başınıza getirmesin.” |
| 26:124 | إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ |
| Diyanet Meali: | Hani kardeşleri Hûd, onlara şöyle demişti: “Allah’a karşı gelmekten sakınmaz mısınız?” * |