KÖK HARFLER: ح ب ط
ANLAM:
حَبِطَ : Boşa çıkmak, neticesiz olmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| حَبِطَ | fiil-I | 12 | Boşa çıktı, neticesiz oldu | 5/5 |
| أَحْبَطَ | fiil-IV | 4 | Boşa çıkardı | 33/19 |
|
| Toplam | 16 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Habt | حَبْط | Şiddetli vurmak. Önünü görmeyerek körcesine basıp yürümek. İbtal etme, bozma. |
| Habat | حَبَط | Vücuttaki bir yara iyileştikten veya vücuda bir sopa ile vurulduktan sonra bedende kalan iz. Davarın çok yemekten dolayı karnının şişmesi. |
| Hubût | حُبُوط | Batıl olmak. Beyhude, işe yaramaz olmak. |
| İhbât | إِحْبَاط | Mahv eylemek. Battal ve geçmez hale koymak. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
حَبِطَ : Fiil-I.
| 2:217 | فَأُولَٰئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ |
| Diyanet Meali: | Öylelerin bütün yapıp ettikleri dünyada da, ahirette de boşa gitmiştir. |
| 3:22 | أُولَٰئِكَ الَّذِينَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ |
| Diyanet Meali: | Onlar, amelleri, dünyada da, ahirette de boşa gitmiş kimselerdir. |
| 5:5 | وَمَنْ يَكْفُرْ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ |
| Diyanet Meali: | Her kim de inanılması gerekenleri inkâr ederse, bütün işlediği boşa gider. |
| 5:53 | حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَأَصْبَحُوا خَاسِرِينَ |
| Diyanet Meali: | Bunların çabaları boşa çıkmıştır. Böylece ziyan edenler olmuşlardır. |
| 6:88 | وَلَوْ أَشْرَكُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ |
| Diyanet Meali: | Eğer onlar da Allah’a ortak koşsalardı, bütün yaptıkları boşa gitmişti. |
| 7:147 | وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَلِقَاءِ الْآخِرَةِ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ |
| Diyanet Meali: | Âyetlerimizi ve ahirete kavuşmayı yalanlayanların amelleri boşa çıkmıştır. |
| 9:17 | أُولَٰئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَفِي النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ |
| Diyanet Meali: | Onların bütün amelleri boşa gitmiştir. Onlar ateşte ebedî kalacaklardır. |
| 9:69 | أُولَٰئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ |
| Diyanet Meali: | İşte onların dünyada da ahirette de amelleri boşa gitmiştir. |
| 11:16 | وَحَبِطَ مَا صَنَعُوا فِيهَا وَبَاطِلٌ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ |
| Diyanet Meali: | (Dünyada) yaptıkları şeyler, orada boşa gitmiştir. Zaten bütün yapmakta oldukları da boş şeylerdir. |
| 18:105 | أُولَٰئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ |
| Diyanet Meali: | Onlar, Rab’lerinin âyetlerini ve O’na kavuşacaklarını inkâr eden, böylece amelleri boşa çıkan kimselerdir. |
| 39:65 | لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ |
| Diyanet Meali: | “Eğer Allah’a ortak koşarsan elbette amelin boşa çıkar ve elbette ziyana uğrayanlardan olursun.” |
| 49:2 | وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ |
| Diyanet Meali: | Birbirinize bağırdığınız gibi, Peygamber’e yüksek sesle bağırmayın, yoksa siz farkına varmadan işledikleriniz boşa gider. |
أَحْبَطَ : Fiil-IV.
| 33:19 | أُولَٰئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ |
| Diyanet Meali: | İşte onlar iman etmediler. Allah da onların amellerini boşa çıkardı. |
| 47:9 | ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ |
| Diyanet Meali: | Bu, Allah’ın indirdiğini beğenmemeleri, bu sebeple de Allah’ın onların amellerini boşa çıkarmasındandır. * |
| 47:28 | وَكَرِهُوا رِضْوَانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ |
| Diyanet Meali: | O’nun hoşnut olduğu şeyleri beğenmedikleri (içindir). Allah da onların amellerini boşa çıkarmıştır. |
| 47:32 | لَنْ يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئًا وَسَيُحْبِطُ أَعْمَالَهُمْ |
| Diyanet Meali: | Hiçbir şekilde Allah’a zarar veremezler. Allah, onların amellerini boşa çıkaracaktır. |