KÖK HARFLER: د و ل
ANLAM:
دَالَ : Günler art arda gelmek. Zamanın veya talihin bir durum veya halden diğerine değişmesi. İyi veya kötü bir anlamda, bilinmeye başlamak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| دَاوَلَ | fiil-III | 1 | Birinden diğerine nakletti, aktardı, dolaştırdı, çevirdi | 3/140 |
| دُولَةٌ | isim | 1 | Tedavül ettirilen, dolaştırılan şey | 59/7 |
|
| Toplam | 2 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Devle (Devlet) | دَوْلَة | “Devlet” kelimesinin Arapça tabirlerde geçen bir şekli. | Çoğul: Düvel |
| Müdâvele | مُدَاوَلَة | Elden ele gezdirme. Alıp verme, devretme. |
|
| Tedâvül | تَدَاوُل | Mal veya paranın elden ele dolaşması, dolanım, sirkülasyon, para dolaşımı. |
|
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
دَاوَلَ : Fiil-III.
| 3:140 | وَتِلْكَ الْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ |
| Diyanet Meali: | İşte (iyi veya kötü) günleri insanlar arasında (böyle) döndürür dururuz. |
دُولَةٌ : İsim.
| 59:7 | كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنْكُمْ |
| Diyanet Meali: | O mallar, içinizden yalnız zenginler arasında dolaşan bir servet (ve güç) hâline gelmesin diye (Allah böyle hükmetmiştir). |