KÖK HARFLER: د ك ك
ANLAM:
دَكَّ : Kırmak, ufaltmak, dümdüz etmek, ezmek, düzlemek.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama | |
| دَكَّ | fiil-I | 2 | Bir şeyi devirdi, yıktı, parçalara ayırdı. | 89/21 | Meçhulü: دُكَّ |
| دَكَّاءٌ | isim | 1 | Düzlenmis, tesviye edilmiş, yerle bir olma durumuna getirilmiş. | 18/98 | |
| دَكَّةٌ | isim | 1 | Tek darbe; tek darbede yıkılmak. Yükseltilmiş bir yer, birinin üzerine oturduğu üstü yassı yapı. | 69/14 | |
| دَكٌّ | isim | 3 | Kırmak, ufaltmak, dümdüz etmek, ezmek, düzlemek. | 7/143 | |
| Toplam | 7 |
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Dük (Dek) | دَكّ | Çatışma, tokuşma. Parçalanma. |
| Mündek | مُنْدَك | Düz. Düzleşmiş. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
دَكَّ : Fiil-I.
| 69:14 | وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَاحِدَةً |
| Diyanet Meali: | Yeryüzü ve dağlar kaldırılıp birbirine bir çarptırılınca…* |
| 89:21 | كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا |
| Diyanet Meali: | Hayır, yeryüzü (kıyamet sarsıntısıyla) parça parça olup dağıldığı zaman… |
دَكَّاءٌ : İsim.
| 18:98 | فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ رَبِّي جَعَلَهُ دَكَّاءَ |
| Diyanet Meali: | Rabbimin vaadi (kıyametin kopma vakti) gelince onu yerle bir eder. |
دَكَّةٌ : İsim.
| 69:14 | وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَاحِدَةً |
| Diyanet Meali: | Yeryüzü ve dağlar kaldırılıp birbirine bir çarptırılınca..* |
دَكٌّ : İsim. Masdar.
| 7:143 | فَلَمَّا تَجَلَّىٰ رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَخَرَّ مُوسَىٰ صَعِقًا |
| Diyanet Meali: | Rabbi, dağa tecelli edince onu darmadağın ediverdi. Mûsâ da baygın düştü. |
| 89:21 | كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا |
| Diyanet Meali: | Hayır, yeryüzü (kıyamet sarsıntısıyla) parça parça olup dağıldığı zaman…* |
| 89:21 | كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا |
| Diyanet Meali: | Hayır, yeryüzü (kıyamet sarsıntısıyla) parça parça olup dağıldığı zaman…* |