KÖK HARFLER: ج م م
ANLAM:
جَمَّ : (Su) çoğalmak. Yukarı çıkmak, yükselmek; yakınlaşmak; meydana gelmek.
AÇIKLAMA:
Cemm kelimesi, suyun çokluğunu anlatır. Akıntı ile gelen suyun içinde toplandığı yer anlamındadır. Kelimenin aslı, “ikamet için rahat olmak ve yorgunluğa katlanmaktan kurtulmak” ifadesinden gelir. (Müfredât)
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| جَمٌّ | isim | 1 | Çok, çokça, pek çok. | 89/20 |
|
| Toplam | 1 |
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Benzer Manada Kelimeler
Zıt Manada Kelimeler
AÇIKLAMA:
CEMM ile KESÎR kelimeleri arasındaki fark
( ج م م – ك ث ر )
Cemm, ictima etmiş, bir araya toplanmış şeyler için kullanılır. Kesîr kelimesinde ise çokluğun oluşması için o şeylerin bir araya gelmiş olması şartı yoktur. Bir şey, cemm olmaksızın kesîr olabilir. (Farklar Sözlüğü 375) Bknz: ( ك ث ر )
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Cemm | جَمّ | Çokluk. Mecmu. |
| Ecemm | أَجَمّ | Mızraksız adam. Boynuzsuz koyun. Etli kemik. Bacasız ev. |
| İcmâm | إِجْمَام | Atı soluklandırma, dinlendirme. |
| Tecemmüm | تَجَمُّم | (Bitki) büyüme, çoğalma. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
جَمٌّ : İsim. Sıfat.
| 89:20 | وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا |
| Diyanet Meali: | Malı da pek çok seviyorsunuz. * |