KÖK HARFLER: ع ظ م
ANLAM:
عَظُمَ : Kemiği büyük olmak. (Bu sözcüğün temel anlamı gibi gözükmektedir; ister bir duyu ister bir zeka objesi olsun mecazi olarak büyük herhangi bir şeye istinaden kullanılmaktadır.) (Bir hakikat, bir vaka ya da kişi) itibar, mertebe, derece olarak büyük olmak. (O şey veya kişi) diğer şeylerle veya insanlarla karşılaştırıldığında büyük olmak. (Bir iş) zor veya sıkıcı bir hale gelmek.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama | |
| عَظَّمَ | fiil-II | 2 | Ta’zim etti, büyük saydı, hürmet etti | 22/30 | |
| أَعْظَمَ | fiil-IV | 1 | Büyüttü | 65/5 | |
| عَظْمٌ | isim | 15 | Kemik | 6/146 | Çoğulu: عِظَامٌ |
| عَظِيمٌ | isim | 107 | Büyük, yüce | 68/4 | |
| أَعْظَمُ | isim | 3 | En büyük, daha büyük | 57/10 | |
| Toplam | 128 |
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Azm | عَظْم | 1: Büyüklük. Ululuk. 2: Kemik. |
| A’zam | أَعْظَم | Çok büyük. En büyük. Daha büyük. |
| Azîm | عَظِيم | Büyük, yüce, çok ileri. |
| Azîmet | عَظِيمَة | Büyüklük, ululuk. |
| Azamet | عَظَمَة | Ululuk, büyüklük. |
| Azamî | أَعْظَمِي | En büyük, en yüksek, en çok, maksimum. |
| Azmi | عَظْمِى | 1: Kasıt, niyetlilik karar. 2: Kemikli. |
| Ta’zîm | تَعْظِيم | Ululama. |
| Ta’zîmât | تَعْظِيمَات | Hürmetler, saygılar. |
| Muazzam | مُعَظَّم | Büyük, iri, cesim, mükerrem, mübeccel, koskoca. |
| İzâm | عِظَام | Kemikler. |
| Taazzum | تَعَظُّم | 1: Kibirlenmek. 2: Kemikleşmek. |
| Taazzumât | تَعَظُّمَات | 1: Kibirlenmeler.. 2: Kemikleşmeler. |
| Müteazzım | مُتَعَظِّم | Taazzum eden, büyüklük taslıyan, mütekebbir. |
| Taâzum | تَعَاظُم | Gözünde büyümek. |
| Müteâzım | مُتَعَاظِم | Göze büyük görünen, taazum eden, gözde büyüyen. |
| İ’tizâm | اِعْتِظَام | Büyüklük kazanmak. Azametlenmek. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
عَظَّمَ : Fiil-II.
| 22:30 | ذَٰلِكَ وَمَنْ يُعَظِّمْ حُرُمَاتِ اللَّهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ |
| Diyanet Meali: | Bu böyle. Kim Allah’ın hükümlerine saygı gösterirse, bu, Rabbi katında kendisi için bir hayırdır. |
| 22:32 | ذَٰلِكَ وَمَنْ يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ |
| Diyanet Meali: | Bu böyle. Her kim de Allah’ın nişanelerini (kurbanlıklarını) yüceltirse, şüphesiz ki bu kalplerin takvasından (Allah’a karşı gelmekten sakınmasından)dır. * |
أَعْظَمَ : Fiil-IV.
| 65:5 | وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُعْظِمْ لَهُ أَجْرًا |
| Diyanet Meali: | Kim Allah’a karşı gelmekten sakınırsa, Allah onun kötülüklerini örter ve onun mükâfatını büyütür. |
عَظْمٌ : İsim. Çoğulu: عِظَامٌ
| 6:146 | إِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُورُهُمَا أَوِ الْحَوَايَا أَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ |
| Diyanet Meali: | (Yahudilere tırnaklı hayvanların hepsini haram kıldık. Sığır ve koyunların ise), sırtlarında veya bağırsaklarında bulunanlar, ya da kemiklerine karışanlar dışındaki (içyağlarını yine onlara haram kıldık). |
| 19:4 | قَالَ رَبِّ إِنِّي وَهَنَ الْعَظْمُ مِنِّي وَاشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَيْبًا |
| Diyanet Meali: | O, şöyle demişti: “Rabbim! Şüphesiz kemiklerim gevşedi. Saçım sakalım ağardı…” |
عِظَامٌ : İsim. Çoğul. Tekili: عَظْمٌ
| 2:259 | وَانْظُرْ إِلَى الْعِظَامِ كَيْفَ نُنْشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا |
| Diyanet Meali: | “(Eşeğin) kemikler(in)e de bak, nasıl onları bir araya getiriyor, sonra onlara nasıl et giydiriyoruz?” |
| 17:49 | وَقَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا |
| Diyanet Meali: | Dediler ki: “Biz bir yığın kemik, bir yığın ufantı olduğumuz zaman mı yeniden bir yaratılışla diriltilecekmişiz, biz mi?” * |
| 17:98 | وَقَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا |
| Diyanet Meali: | Ve “Biz bir yığın kemik, bir yığın ufantı olduktan sonra mı yeniden bir yaratılışla diriltilecekmişiz, biz mi?” dediler. |
| 23:14 | فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا |
| Diyanet Meali: | Alakayı da “mudga” yaptık. Bu “mudga”yı da kemiklere dönüştürdük. |
| 23:14 | فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ |
| Diyanet Meali: | Ve bu kemiklere de et giydirdik. Nihayet onu bambaşka bir yaratık olarak ortaya çıkardık. |
| 23:35 | أَيَعِدُكُمْ أَنَّكُمْ إِذَا مِتُّمْ وَكُنْتُمْ تُرَابًا وَعِظَامًا أَنَّكُمْ مُخْرَجُونَ |
| Diyanet Meali: | “O, öldüğünüz, toprak ve kemik hâline geldiğiniz zaman sizin tekrar mutlaka (diriltilip) çıkarılacağınızı mı vaad ediyor?” * |
| 23:82 | قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ |
| Diyanet Meali: | Dediler ki: “Gerçekten biz, ölüp bir toprak ve kemik yığını hâline geldikten sonra mı tekrar diriltileceğiz?” * |
| 36:78 | وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Bir de kendi yaratılışını unutarak bize bir örnek getirdi. Dedi ki: “Çürümüşlerken kemikleri kim diriltecek?” * |
| 37:16 | أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ |
| Diyanet Meali: | “Gerçekten biz, ölüp bir toprak ve kemik yığını hâline geldikten sonra mı, biz mi tekrar diriltileceğiz?” * |
| 37:53 | أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَدِينُونَ |
| Diyanet Meali: | “Gerçekten biz, ölüp bir toprak ve kemik yığını hâline geldikten sonra mı, biz mi hesaba çekileceğiz?” * |
| 56:47 | وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ |
| Diyanet Meali: | Diyorlardı ki: “Biz öldükten, toprak ve kemik yığını hâline geldikten sonra mı, biz mi bir daha diriltilecekmişiz?” * |
| 75:3 | أَيَحْسَبُ الْإِنْسَانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظَامَهُ |
| Diyanet Meali: | İnsan, kendisinin kemiklerini bir araya getiremeyeceğimizi mi sanır? * |
| 79:11 | أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا نَخِرَةً |
| Diyanet Meali: | “Bizler çürümüş kemiklere döndükten sonra mı?” * |
عَظِيمٌ : İsim.
| 2:7 | وَعَلَىٰ أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Gözleri üzerinde de bir perde vardır. Onlar için büyük bir azap vardır. |
| 2:49 | وَفِي ذَٰلِكُمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Bunda, size Rabbinizden (gelen) büyük bir imtihan vardı. |
| 2:105 | وَاللَّهُ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | Oysa Allah, rahmetini dilediğine tahsis eder. Allah, büyük lütuf sahibidir. |
| 2:114 | لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Bunlar için dünyada rezillik, ahirette de büyük bir azap vardır. |
| 2:255 | وَلَا يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | Gökleri ve yeri koruyup gözetmek O’na güç gelmez. O, yücedir, büyüktür. |
| 3:74 | يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | O, rahmetini dilediğine has kılar. Allah, büyük lütuf sahibidir. * |
| 3:105 | وَأُولَٰئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | İşte onlar için büyük bir azap vardır. |
| 3:172 | لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِيم |
| Diyanet Meali: | Onlardan güzel davranıp iyilik edenlere ve Allah’a karşı gelmekten sakınanlara büyük bir mükâfat vardır. |
| 3:174 | وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | Ve Allah’ın rızasına uydular. Allah, büyük lütuf sahibidir. |
| 3:176 | يُرِيدُ اللَّهُ أَلَّا يَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِي الْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Allah, onlara ahirette bir pay vermemek istiyor. Onlar için büyük azap vardır. |
| 3:179 | فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | O hâlde, Allah’a ve peygamberlerine iman edin. Eğer iman eder ve Allah’a karşı gelmekten sakınırsanız sizin için büyük bir mükâfat vardır. |
| 4:13 | تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | (Kim Allah’a ve Peygamberine itaat ederse, Allah onu), içinden ırmaklar akan, içinde ebedî kalacakları (cennetlere sokar). İşte bu büyük başarıdır. |
| 4:27 | وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Şehvetlerine uyanlar ise sizin büyük bir sapıklığa düşmenizi istiyorlar. |
| 4:40 | وَإِنْ تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِنْ لَدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | (Yapılan) çok küçük bir iyilik de olsa onun sevabını kat kat arttırır ve kendi katından büyük bir mükâfat verir. |
| 4:48 | وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَىٰ إِثْمًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Allah’a şirk koşan kimse, şüphesiz büyük bir günah işleyerek iftira etmiş olur. |
| 4:54 | فَقَدْ آتَيْنَا آلَ إِبْرَاهِيمَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَآتَيْنَاهُمْ مُلْكًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Şüphesiz biz, İbrahim ailesine de kitap ve hikmet vermişizdir. Onlara büyük bir hükümranlık da vermiştik. |
| 4:67 | وَإِذًا لَآتَيْنَاهُمْ مِنْ لَدُنَّا أَجْرًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | O zaman kendilerine elbette katımızdan büyük bir mükâfat verirdik. * |
| 4:73 | يَا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | “Keşke ben de onlarla beraber olsaydım da büyük bir başarıya (ganimete) ulaşsaydım.” |
| 4:74 | فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | (Kim Allah yolunda savaşır da öldürülür veya galip gelirse), biz ona büyük bir mükâfat vereceğiz. |
| 4:93 | وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Allah, ona gazap etmiş, lânet etmiş ve onun için büyük bir azap hazırlamıştır. |
| 4:95 | وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Ama mücahitleri büyük bir mükâfat ile … cihattan geri kalanlara üstün kılmıştır. |
| 4:114 | وَمَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Kim bunları sırf Allah’ın rızasını kazanmak için yaparsa, biz ona büyük bir mükâfat vereceğiz. |
| 4:146 | وَسَوْفَ يُؤْتِ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ أَجْرًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Allah, mü’minlere büyük bir mükâfat verecektir. |
| 4:156 | وَبِكُفْرِهِمْ وَقَوْلِهِمْ عَلَىٰ مَرْيَمَ بُهْتَانًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Bir de inkârlarından ve Meryem’e büyük bir iftira atmalarından dolayı (kalplerini mühürledik). * |
| 4:162 | وَالْمُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ أُولَٰئِكَ سَنُؤْتِيهِمْ أَجْرًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | (O namazı kılanlar, zekâtı verenler), Allah’a ve ahiret gününe inananlar var ya, işte onlara büyük bir mükâfat vereceğiz. |
| 5:9 | وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Allah, iman edip salih ameller işleyenler hakkında, “Onlar için bir bağışlama ve büyük bir mükâfat vardır” diye vaatte bulunmuştur. * |
| 5:33 | ذَٰلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Bu cezalar onlar için dünyadaki bir rezilliktir. Ahirette de onlara büyük bir azap vardır. |
| 5:41 | لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Onlara dünyada bir rüsvaylık, ahirette ise yine onlara büyük bir azap vardır. |
| 5:119 | رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | Allah, onlardan razı olmuş, onlar da Allah’tan razı olmuşlardır. İşte bu büyük başarıdır. |
| 6:15 | قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | De ki: “Ben Rabbime isyan edersem gerçekten, büyük bir günün (kıyamet gününün) azabından korkarım.” * |
| 7:59 | إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | “Şüphesiz ben sizin adınıza büyük bir günün azabından korkuyorum.” |
| 7:116 | سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ وَاسْتَرْهَبُوهُمْ وَجَاءُوا بِسِحْرٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | (Bunun üzerine onlar ellerindekini atınca) insanların gözlerini büyülediler ve onlara korku saldılar. Büyük bir sihir yaptılar. |
| 7:141 | وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ وَفِي ذَٰلِكُمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Kadınlarınızı sağ bırakıyorlardı. Bunda size Rabbiniz tarafından büyük bir imtihan vardı. |
| 8:28 | وَأَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Allah katında ise büyük bir mükâfat vardır. |
| 8:29 | وَيُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | Ve sizin kötülüklerinizi örter, sizi bağışlar. Allah, büyük lütuf sahibidir. |
| 8:68 | لَوْلَا كِتَابٌ مِنَ اللَّهِ سَبَقَ لَمَسَّكُمْ فِيمَا أَخَذْتُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Eğer Allah’ın daha önce verilmiş bir hükmü olmasaydı, aldığınız şey (fidye)den dolayı size büyük bir azap dokunurdu. * |
| 9:22 | خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Onlar orada ebedî kalacaklardır. Şüphesiz, Allah katında büyük bir mükâfat vardır. * |
| 9:63 | فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ذَٰلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | (Allah’a ve Resûlüne karşı gelen kimseye), içinde ebedî kalacağı cehennem ateşinin olduğunu (bilmediler mi)? İşte bu, büyük bir rezilliktir. |
| 9:72 | وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | Allah’ın rızası ise, bunların hepsinden daha büyüktür. İşte bu büyük başarıdır. |
| 9:89 | تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | (Allah onlara), içinde ebedî kalacakları, içinden ırmaklar akan (cennetler hazırlamıştır.) İşte bu büyük başarıdır. |
| 9:100 | تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | (Allah, onlara) içinden ırmaklar akan, içinde ebedî kalacakları (cennetler hazırlamıştır). İşte bu büyük başarıdır. |
| 9:101 | سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَىٰ عَذَابٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | Onlara iki defa azap edeceğiz. Sonra da büyük bir azaba itileceklerdir. |
| 9:111 | فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُمْ بِهِ وَذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | O hâlde, yapmış olduğunuz bu alışverişten dolayı sevinin. İşte asıl bu büyük başarıdır. |
| 9:129 | عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | “Ben ancak O’na tevekkül ettim. O, yüce Arş’ın sahibidir.” |
| 10:15 | إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | “Eğer Rabbime isyan edecek olursam, elbette büyük bir günün azabından korkarım.” |
| 10:64 | لَا تَبْدِيلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | Allah’ın sözlerinde hiçbir değişme yoktur. İşte bu büyük başarıdır. |
| 12:28 | قَالَ إِنَّهُ مِنْ كَيْدِكُنَّ إِنَّ كَيْدَكُنَّ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Dedi ki: “Şüphesiz bu, siz kadınların tuzağıdır. Şüphesiz sizin tuzağınız çok büyüktür.” |
| 14:6 | وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ وَفِي ذَٰلِكُمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | “Kadınlarınızı sağ bırakıyorlardı. İşte bunda size Rabbinizden büyük bir imtihan vardır.” |
| 15:87 | وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِي وَالْقُرْآنَ الْعَظِيمَ |
| Diyanet Meali: | Andolsun, biz sana tekrarlanan yedi âyeti ve büyük Kur’an’ı verdik. * |
| 16:94 | وَتَذُوقُوا السُّوءَ بِمَا صَدَدْتُمْ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَلَكُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Allah yolundan sapmanız sebebiyle kötü azabı tadarsınız. (Ahirette de) sizin için büyük bir azap vardır. |
| 16:106 | فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | (Kalbi imanla dolu olduğu hâlde zorlanan kimse hariç, inandıktan sonra Allah’ı inkâr eden ve böylece göğsünü küfre açanlara) Allah’tan gazap iner ve onlar için büyük bir azap vardır. |
| 17:40 | إِنَّكُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | (Rabbiniz erkek çocukları size seçip ayırdı da kendisine meleklerden kız çocukları mı edindi?) Gerçekten çok büyük bir söz söylüyorsunuz. |
| 19:37 | فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ مَشْهَدِ يَوْمٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | Büyük bir günü görüp yaşayacakları için vay kâfirlerin hâline! |
| 21:76 | فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | Biz onun duasını kabul ederek, kendisini ve ailesini o büyük sıkıntıdan (tufandan) kurtarmıştık. |
| 22:1 | يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Ey insanlar! Rabbinize karşı gelmekten sakının. Çünkü kıyamet sarsıntısı çok büyük bir şeydir. * |
| 23:86 | قُلْ مَنْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | De ki: “Yedi kat göklerin Rabbi, büyük Arş’ın Rabbi kimdir?” * |
| 24:11 | وَالَّذِي تَوَلَّىٰ كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | İçlerinden (elebaşılık ederek) o günahın büyüğünü üstlenen için ise ağır bir azap vardır. |
| 24:14 | لَمَسَّكُمْ فِي مَا أَفَضْتُمْ فِيهِ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | (Eğer size dünya ve ahirette Allah’ın lütfu ve rahmeti olmasaydı), içine daldığınız bu iftiradan dolayı size mutlaka büyük bir azap dokunurdu! |
| 24:16 | وَلَوْلَٓا اِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُمْ مَا يَكُونُ لَنَا أَنْ نَتَكَلَّمَ بِهَٰذَا سُبْحَانَكَ هَٰذَا بُهْتَانٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Bu iftirayı işittiğiniz vakit, “Böyle sözleri ağzımıza almamız bize yaraşmaz. Seni eksikliklerden uzak tutarız Allah’ım! Bu, çok büyük bir iftiradır” deseydiniz ya! * |
| 24:23 | لُعِنُوا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Gerçekten dünya ve ahirette lânetlenmişlerdir. Onlara çok büyük bir azap vardır. |
| 26:63 | فَانْفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | Deniz derhal yarıldı. Her parçası koca bir dağ gibiydi. |
| 26:135 | إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | “Çünkü ben, sizin adınıza büyük bir günün azabından korkuyorum.” * |
| 26:156 | وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | “Sakın ona bir kötülük dokundurmayın. Yoksa büyük bir günün azabı sizi yakalar.” * |
| 26:189 | فَأَخَذَهُمْ عَذَابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ كَانَ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | Derken gölge gününün azabı onları yakaladı. Şüphesiz o, büyük bir günün azabı idi. |
| 27:23 | وَأُوتِيَتْ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ وَلَهَا عَرْشٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | “(Ben, Sebe halkına hükümdarlık eden), kendisine her şeyden bolca verilmiş ve büyük bir tahtı olan (bir kadın gördüm).” |
| 27:26 | اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | Allah, kendisinden başka hiçbir ilâh bulunmayandır. Büyük Arş’ın Rabbidir. * |
| 28:79 | يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | “Keşke Kârûn’a verilen (servet) gibi bizim de (servetimiz) olsaydı. Şüphesiz o büyük bir servet sahibidir.” |
| 31:13 | يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | “Yavrum! Allah’a ortak koşma! Çünkü ortak koşmak elbette büyük bir zulümdür.” |
| 33:29 | فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | “Allah içinizden iyilik yapanlara büyük bir mükâfat hazırlamıştır.” |
| 33:35 | أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | İşte onlar için Allah bağışlanma ve büyük bir mükâfat hazırlamıştır. |
| 33:53 | إِنَّ ذَٰلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Çünkü bu, Allah katında büyük bir günahtır. |
| 33:71 | وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Kim Allah’a ve Resûlüne itaat ederse, muhakkak büyük bir başarıya ulaşmıştır. |
| 37:60 | إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | Şüphesiz bu (cennetteki nimetlere ulaşmak) büyük bir başarıdır. * |
| 37:76 | وَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | Onu ve ailesini o büyük sıkıntıdan kurtardık. * |
| 37:107 | وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | Biz, (İbrahim’e) büyük bir kurbanlık vererek onu (İsmail’i) kurtardık. * |
| 37:115 | وَنَجَّيْنَاهُمَا وَقَوْمَهُمَا مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | Onları ve kavimlerini o büyük sıkıntıdan kurtardık. * |
| 38:67 | قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | De ki: “Bu Kur’an, büyük bir haberdir.” * |
| 39:13 | قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | De ki: “Eğer ben Rabbime isyan edersem, şüphesiz büyük bir günün azabından korkarım.” * |
| 40:9 | وَمَنْ تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | “Sen o gün kimi kötülüklerden korursan, ona rahmet etmiş olursun. İşte bu büyük başarıdır.” |
| 41:35 | وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | Bu güzel davranışa ancak sabredenler kavuşturulur. Buna ancak (hayırdan ve olgunluktan) büyük payı olanlar kavuşturulur. * |
| 42:4 | لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيم |
| Diyanet Meali: | Göklerde ve yerde ne varsa hepsi O’nundur. O, yücedir, büyüktür. * |
| 43:31 | وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ هَٰذَا الْقُرْآنُ عَلَىٰ رَجُلٍ مِنَ الْقَرْيَتَيْنِ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | “Bu Kur’an, iki şehrin birinden bir büyük adama indirilseydi ya!” dediler. * |
| 44:57 | فَضْلًا مِنْ رَبِّكَ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | Bunlar, Rabbinden bir lütuf olarak verilmiştir. İşte bu büyük başarıdır. * |
| 45:10 | وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Onlar için elbette büyük bir azap vardır. |
| 46:21 | أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | “Ancak Allah’a ibadet edin, çünkü ben sizin adınıza büyük bir günün azabından korkuyorum.” |
| 48:5 | وَيُكَفِّرَ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَكَانَ ذَٰلِكَ عِنْدَ اللَّهِ فَوْزًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | (Bütün bunlar Allah’ın) … onların kötülüklerini örtmesi (içindir). İşte bu, Allah katında büyük bir başarıdır. |
| 48:10 | وَمَنْ أَوْفَىٰ بِمَا عَاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Allah’a verdiği sözü yerine getirene, Allah büyük bir mükâfat verecektir. |
| 48:29 | وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Allah, içlerinden iman edip salih amel işleyenlere bir bağışlama ve büyük bir mükâfat vaad etmiştir. |
| 49:3 | لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Onlar için bir bağışlanma ve büyük bir mükâfat vardır. |
| 56:46 | وَكَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنْثِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | Büyük günah üzerinde ısrar ediyorlardı. * |
| 56:74 | فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | O hâlde, O yüce Rabbinin adını tesbih et (yücelt). * |
| 56:96 | فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | Öyleyse yüce Rabbinin adını tesbih et. * |
| 57:12 | ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | İşte bu büyük başarıdır. |
| 57:21 | ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | İşte bu, Allah’ın lütfudur. Onu dilediğine verir. Allah, büyük lütuf sahibidir. |
| 57:29 | وَأَنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | (Bunları açıkladık ki, kitap ehli, Allah’ın lütfundan hiçbir şeyi kendilerine has kılmaya güçlerinin yetmeyeceğini) ve lütfun, Allah’ın elinde olduğunu, onu dilediği kimseye vereceğini (bilsinler). Allah, büyük lütuf sahibidir. |
| 61:12 | وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | (Bunu yapınız ki Allah, günahlarınızı bağışlasın, sizi içinden ırmaklar akan cennetlere) ve Adn cennetlerindeki güzel meskenlere (koysun). İşte bu büyük başarıdır. |
| 62:4 | ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | İşte bu, Allah’ın lütfudur. Onu dilediğine verir. Allah, büyük lütuf sahibidir. * |
| 64:9 | خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
| Diyanet Meali: | (Kim Allah’a inanır ve salih amel işlerse, Allah onun kötülüklerini örter ve onu içinden ırmaklar akan), ebedî kalacakları (cennetlere sokar). İşte bu büyük başarıdır. |
| 64:15 | إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Mallarınız ve çocuklarınız ancak birer imtihandır; Allah katında ise büyük bir mükâfat vardır. * |
| 68:4 | وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | Sen elbette yüce bir ahlâk üzeresin. * |
| 69:33 | إِنَّهُ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | “Çünkü o, azamet sahibi Allah’a iman etmiyordu.” * |
| 69:52 | فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | O hâlde sen, yüce Rabbinin adıyla tespih et. * |
| 78:2 | عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ |
| Diyanet Meali: | (Üzerinde anlaşmazlığa düştükleri) büyük haberi (mi)? * |
| 83:5 | لِيَوْمٍ عَظِيمٍ |
| Diyanet Meali: | (Onlar), büyük bir gün için (diriltileceklerini sanmıyorlar mı)? * |
| 4:113 | وَكَانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيمًا |
| Diyanet Meali: | Allah’ın sana lütfu çok büyüktür. |
| 24:15 | وَتَحْسَبُونَهُ هَيِّنًا وَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Ve bunu önemsiz bir iş sanıyordunuz. Hâlbuki bu, Allah katında büyük bir günahtır. |
| 56:76 | وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Eğer bilirseniz, gerçekten bu, büyük bir yemindir. * |
أَعْظَمُ : İsim.
| 57:10 | أُولَٰئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذِينَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَقَاتَلُوا |
| Diyanet Meali: | Onların derecesi, sonradan harcayan ve savaşanlardan daha yüksektir. |
| 73:20 | تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا |
| Diyanet Meali: | (Kendiniz için önceden ne iyilik gönderirseniz), onu Allah katında daha üstün bir iyilik ve daha büyük mükâfat olarak bulursunuz. |
| 9:20 | وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللَّهِ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ |
| Diyanet Meali: | (İman edip hicret eden) ve Allah yolunda mallarıyla, canlarıyla cihad eden kimselerin mertebeleri, Allah katında daha üstündür. İşte onlar, başarıya erenlerin ta kendileridir. |