KÖK HARFLER: ع ص م
ANLAM:
عَصَمَ : Önlemek, engel olmak. Savunmak, korumak; muhafaza etmek kollamak. Saklamak. Geçim yollarını kazanmak ya da aramak
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama | |
عَصَمَ | fiil-I | 3 | Korudu | 11/43 | |
اِعْتَصَمَ | fiil-VIII | 5 | Tutundu, sarıldı | 4/146 | |
اِسْتَعْصَمَ | fiil-X | 1 | İmtina etti, çekindi | 12/32 | |
عَاصِمٌ | isim | 3 | Koruyan, koruyucu | 10/27 | |
عِصَمٌ | isim | 1 | Nikah akdi, nikah bağı, evlilik bağı (çoğul) | 60/10 | Tekili: عِصْمَةٌ |
Toplam | 13 |
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Kök Harflerinin Yer Değişimi
Mahreci Benzeyen Kökler
Benzer Manada Kelimeler
- عَصَمَ
- اِعْتَصَمَ
- عِصْمَةٌ (a)
- عِصْمَةٌ (b)
- عِصَامٌ
- عَاصِمَةٌ
- حَاضِرَةٌ > bak: ح ض ر
- قَصَبَةٌ
Zıt Manada Kelimeler
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
Âsım | عَاصِم | Temiz, namuslu. |
|
Âsıme | عَاصِمَة | Şehir. | Çoğul: Avâsım |
Ma’sûm | مَعْصُوم | Suçsuz, günahsız, saf. |
|
İsmet | عِصْمَة | Günahsızlık, masumluk. |
|
Muâseme | مُعَاصَمَة | Hıfzetmek, korumak. |
|
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
عَصَمَ : Fiil-I.
5:67 | وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ |
Diyanet Meali: | Allah, seni insanlardan korur. |
11:43 | قَالَ سَآوِي إِلَىٰ جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ |
Diyanet Meali: | O, “Ben, kendimi sudan koruyacak bir dağa sığınacağım” dedi. |
33:17 | قُلْ مَنْ ذَا الَّذِي يَعْصِمُكُمْ مِنَ اللَّهِ إِنْ أَرَادَ بِكُمْ سُوءًا |
Diyanet Meali: | De ki: “Eğer Allah size bir kötülük dilese, sizi Allah’tan koruyacak kimdir?” |
اِعْتَصَمَ : Fiil-VIII.
3:101 | وَمَنْ يَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِيَ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ |
Diyanet Meali: | Kim Allah’a sımsıkı bağlanırsa, kesinlikle o, doğru yola iletilmiştir. |
3:103 | وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا |
Diyanet Meali: | Hep birlikte Allah’ın ipine (Kur’an’a) sımsıkı sarılın. Parçalanıp bölünmeyin. |
4:146 | إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا وَأَصْلَحُوا وَاعْتَصَمُوا بِاللَّهِ وَأَخْلَصُوا دِينَهُمْ لِلَّهِ فَأُولَٰئِكَ مَعَ الْمُؤْمِنِينَ |
Diyanet Meali: | Ancak tövbe edenler, durumlarını düzeltenler, Allah’ın kitabına sarılanlar ve dinlerini Allah’a has kılanlar müstesnadır. Bunlar mü’minlerle beraberdirler. |
4:175 | فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَاعْتَصَمُوا بِهِ فَسَيُدْخِلُهُمْ فِي رَحْمَةٍ مِنْهُ |
Diyanet Meali: | Allah’a iman edip ona sımsıkı sarılanları ise (Allah), kendisinden bir rahmet (ve lütfa) kavuşturacak. |
22:78 | فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ |
Diyanet Meali: | Artık namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin ve Allah’a sarılın. O, sizin sahibinizdir. |
اِسْتَعْصَمَ : Fiil-X.
12:32 | وَلَقَدْ رَاوَدْتُهُ عَنْ نَفْسِهِ فَاسْتَعْصَمَ |
Diyanet Meali: | “Andolsun, ben ondan murad almak istedim. Fakat o, iffetinden dolayı bundan kaçındı.” |
عَاصِمٌ : İsim. İsm-i Fâil.
10:27 | وَتَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ مَا لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ |
Diyanet Meali: | Onları bir zillet kaplayacaktır. Onları Allah'(ın azabın)dan koruyacak hiçbir kimse de yoktur. |
11:43 | قَالَ لَا عَاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِلَّا مَنْ رَحِمَ |
Diyanet Meali: | Nûh, “Bugün Allah’ın rahmet ettikleri hariç, O’nun azabından korunacak hiç kimse yoktur” dedi. |
40:33 | يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ مَا لَكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ |
Diyanet Meali: | “Arkanıza dönüp kaçacağınız gün Allah’a karşı sizi koruyan bulunmaz.” |
عِصَمٌ : İsim. Çoğul. Tekili: عِصْمَةٌ
60:10 | وَلَا تُمْسِكُوا بِعِصَمِ الْكَوَافِرِ وَاسْأَلُوا مَا أَنْفَقْتُمْ |
Diyanet Meali: | İnkarcı kadınları nikahınızda tutmayın; onlara verdiğiniz mehri isteyin. |