KÖK HARFLER: ع م د
ANLAM:
عَمَدَ : Altına kolon, sütun veya payandalar yerleştirerek çatıyı desteklemek ya da destek vermek. Birisine demir bir silahla vurmak. (Hastalık) acı vermek. Bir şeyi kastetmek; o şeyi kasten veya bilerek yapmak. Bir şeye doğru yönlenmek; o şeyi hedef almak; o şeyi amaçlamak; o şeyi hedeflemek.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama |
| تَعَمَّدَ | fiil-V | 1 | Kasdetti | 33/5 |
|
| عِمَادٌ | isim | 4 | Direk, bina | 31/10 | Çoğul: عَمَدٌ |
| مُتَعَمِّدٌ | isim | 2 | Kasteden | 4/93 |
|
|
| Toplam | 7 |
|
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Kök Harflerinin Yer Değişimi
Mahreci Benzeyen Kökler
Benzer Manada Kelimeler
- عَمَدَ
- تَعَمَّدَ
- عِمَادٌ (a)
- عِمَادٌ (b)
Zıt Manada Kelimeler
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Amd | عَمْد | Niyet, kasıt, istek, arzu. |
|
| Amed | عَمَد | 1: Sütunlar. 2: Bir şeye devam üzere olma. |
|
| Umde | عُمْدَة | İlke, prensip. |
|
| Amûd | عَمُود | Dik, dikine. Sütun, direk. | Amûda kalkmak |
| Amûdî | عَمُودِى | Dikey, dikine, dik. |
|
| İmâd | عِمَاد | Direk dikme. |
|
| Taammüd | تَعَمُّد | Bilerek ve isteyerek suç işlemek. Kasıt ve niyet etme, bilerek ve isteyerek bir iş yapma. | Taammüden |
| Müteammid | مُتَعَمِّد | Kasteden, kasden yapan. Tasarlıyarak yapan. |
|
| İ’timâd | اِعْتِمَاد | Güvenerek bağlanmak. Emniyet etmek. Bir şeye kalben güvenip dayanmak. |
|
| Mu’temed | مُعْتَمَد | Kendine güvenilen. İtimad edilen kimse. |
|
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
تَعَمَّدَ : Fiil-V
| 33:5 | وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَا أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَلَٰكِنْ مَا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ |
| Diyanet Meali: | Hata ile yaptığınız bir işte size hiçbir günah yoktur. Fakat kasten yaptığınız şeylerde size günah vardır. |
عِمَادٌ : İsim. Çoğulu: عَمَدٌ
| 89:7 | إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ |
| Diyanet Meali: | Sütunlarla dolu İrem’e… |
عَمَدٌ : İsim. Çoğul. Tekili: عِمَادٌ
| 13:2 | اللَّهُ الَّذِي رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا |
| Diyanet Meali: | Allah, gökleri gördüğünüz herhangi bir direk olmadan yükselten …dir. |
| 31:10 | خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا وَأَلْقَىٰ فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ |
| Diyanet Meali: | Allah, gökleri görebileceğiniz direkler olmaksızın yarattı. Yeryüzüne de, (sizi sarsmasın diye) sabit dağlar yerleştirdi. |
| 104:9 | فِي عَمَدٍ مُمَدَّدَةٍ |
| Diyanet Meali: | Uzatılmış direkler arasında…* |
مُتَعَمِّدٌ : İsim. İsm-i Fâil. Tefa’ul Bâbı (V. Bâb).
| 4:93 | وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا |
| Diyanet Meali: | Kim bir mü’mini kasten öldürürse, cezası, içinde ebedî kalacağı cehennemdir. |
| 5:95 | وَمَنْ قَتَلَهُ مِنْكُمْ مُتَعَمِّدًا فَجَزَاءٌ مِثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ هَدْيًا بَالِغَ الْكَعْبَةِ |
| Diyanet Meali: | (İhramlı iken, karada av hayvanı öldürmeyin). Kim (ihramlı iken) onu kasten öldürürse (kendisine) bir ceza vardır. (Bu ceza), Kâ’be’ye ulaştırılmak üzere, öldürdüğünün dengi olup, içinizden iki âdil kimsenin takdir edeceği bir kurbanlık hayvan… |