Kıyamet gününde kulun ilk hesaba çekileceği amel olan namaz12, insanın kurtuluşa ermesini sağlar. Nitekim Kur'an-ı Kerim'de bu konuyla ilgili şöyle buyrulmuştur: "Ey iman edenler! Rükû edin; secdeye kapanın; Rabb'inize ibadet edin; hayır işleyin ki kurtuluşa eresiniz."(Hac suresi, 77. ayet.)
Namaz, birlikte yaşama ve dayanışma bilinci geliştirir. Birlikte kılınan namazlar sayesinde Müslümanlar bir bütün olur, sıkıntılarını ve sevinçlerini paylaşma imkânı bulur. Aynı safta omuz omuza namaz kılar. Bu nedenle İslam dini namazın toplu olarak kılınmasına büyük önem vermiş, cemaatle namazı teşvik etmiştir. Nitekim Hz. Muhammed (s.a.v.) bir hadisinde "İnsanlar ezan okumanın ve namazda birinci safta bulunmanın ne kadar faziletli olduğunu bilselerdi, sonra bunları yapabilmek için kur'a çekmek zorunda kalsalardı kur'a çekerlerdi. Şayet camide cemaate erken yetişmenin ne kadar faziletli olduğunu bilselerdi, birbirleriyle yarışa girerlerdi…"( Buhârî, Ezan, 9) buyurarak cemaatle namaz kılmanın faziletini vurgulamıştır. Farz Namazlar:
Yüce Allah'ın kılınmasını kesin olarak emrettiği namazlara farz namazlar denir. Ergenlik çağına gelmiş ve akıl sağlığı yerinde olan her Müslümanın günün belirli vakitlerinde namaz kılması emredilmiştir. Bu namazların, unutma veya uykuda kalma gibi sebeplerle vaktinde kılınamaması durumunda ilk fırsatta kazası yapılmalıdır. Allah (c.c.) gerekli şartları taşıyan Müslümanların cuma vaktinde camilerde toplanmasını ve cuma namazını kılmasını da emretmiştir. Cuma namazı sayesinde Müslümanlar her hafta bir araya gelir, birbirleriyle tanışır ve kaynaşır. Vefat eden Müslümanlar için cenaze namazı kılınarak dua edilmesi, Müslüman toplumu için bir görevdir. Bir Müslümanın cenaze namazını kimse kılmazsa o bölgedeki tüm Müslümanlar bundan sorumlu tutulur.
Vacip Namazlar:
Hükmü, farz kadar açık ve kesin olmamakla birlikte kılınması emredilen namazlardır. Ramazan ve Kurban Bayramı'nda kılınan bayram namazları ve yatsı namazından sonra kılınan vitir namazı vacip namazlara örnektir. Bu namazların hükmünün vacip olarak ifade edilmesi Hanefi mezhebine göredir.
Nafile Namazlar:
Farz ve vacibin dışında Allah'ın (c.c.) rızasını kazanmak amacıyla kılınan namazlardır. Nafile namazların bazıları, beş vakit farz namazın öncesi ve sonrasında kılınan sünnetler namazlardır. Ramazan ayında yatsı namazından sonra kılınan teravih namazı da sünnettir. Bunların dışında beş vakit namaza bağlı olmayıp diğer zamanlarda sadece Yüce Allah'a yakınlaşmak ve sevap kazanmak amacıyla fazladan kılınan nafile namazlar da vardır. Gece yarısı kılınan teheccüd namazı, camilere girildiğinde kılınan tahiyyetü'l mescid (mescidi selamlama) namazı, yolculuğa çıkılırken kılınan yolculuk namazı, ömürde bir defa kılınması tavsiye edilen tesbih namazı, yapılan hata fark edildiğinde kılınan tövbe namazı, güzel bir haber alındığında kılınan şükür namazı nafile namazlara örnektir. Namaz kılmaya başlamadan önce ve namaz kılarken yerine getirmemiz gereken bazı farzlar vardır. Bu farzlardan biri yerine getirilmezse namaz geçersiz olur. Bunların altısı namaza hazırlanırken, altısı da namazı kılarken olmak üzere toplam on iki tanedir. Namaza hazırlanırken yerine getirilmesi gereken farzlara "şart", namaz kılınırken yerine getirilmesi gereken farzlara ise "rükün" denir. Namaz vaktinin geldiğini bildirmek için ezan okunur. Ezanla Yüce Allah'ın birliği ve büyüklüğü ilan edilir, Müslümanlar namaza çağırılır. Günde beş vakit yapılan bu çağrı, Müslümanları Allah'ın (c.c.) huzurunda toplar.
Kâmet; gerek tek olarak gerekse cemaatle namaz kılarken farz namazların öncesinde "hayye ale'l-felah"tan sonra 'namaz ibadeti başlamak üzeredir.' anlamına gelen "kad kâmeti's-salâh" cümlesinin ezana eklenip okunmasıdır.
Akıllı ve ergenlik çağına girmiş her Müslümanın sabah, öğle, ikindi, akşam ve yatsı olmak üzere günde beş vakit namaz kılması farzdır. Namaza başlama:
Namaz için kıbleye dönüp "Niyet ettim Allah rı- zası için sabah namazının sünnetini kılmaya." denilerek niyet edilir. Niyetten sonra erkekler ellerini kulak hizasına, bayanlar ise omuz hizasına kadar kaldırır ve "Allahu ekber." diyerek namaza başlarlar. Namazda kıyam:
Erkekler sağ eli, sol bileği kavrayacak şekilde göbek altında; kadınlar ise sağ eli sol elin üzerine koyarak göğüs üstünde tutarlar. Bu şekilde ayakta durmaya "kıyam" denir. Kıyamda ilk olarak "Sübhâneke" duası ve ardından "Eûzü besmele, Fâtiha suresi ve kısa bir sure ya da birkaç ayet" okunur. Namazda rükû:
Ayakta okuma bittikten sonra "Allahu ekber." denilerek rükû yapılır. Rükûda üç kez, "Sübhâne rabbiye'l-azîm." denir. Ardından, "Semiallâhü limen hamideh." denilerek rükûdan kalkılır ve ayakta, "Rabbenâ leke'l-hamd." denilir. Namazda secde:
"Allahu ekber." denilerek secde yapılır. Üç kez "Sübhâne rabbiye'l-a'lâ." denir. "Allahu ekber." denilerek oturulur ve ikinci kez secde yapılır. Secdeden sonra birinci rekât bitmiş olur. İkinci rekât için ayağa kalkılır ve aynı şekilde bir rekât daha kılınır. İkinci rekâtın secdelerinden sonra ise ayağa kalkılmaz, oturulur. Namazda oturuş:
Son oturuşa "kade-i ahîre" denir. Son oturuşta, sırasıyla "Ettehiyyâtü", "Allâhümme salli", "Allâhümme barik" ve "Rabbenâ" duaları okunur. Namazda selam:
Baş önce sağ tarafa çevrilir, "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh." denilerek selam verilir. Aynı şekilde baş sol tarafa çevrilir ve "Esselâ- mü aleyküm ve rahmetullâh." denilerek selam verilir. Hz. Zekeriya (a.s.), İsrâiloğullarına Yüce Allah'ın varlığını ve birliğini tebliğ etmek, emir ve yasaklarını bildirmek için gönderilen bir peygamberdir. Soyu Hz. Davud'a (a.s.), oradan da Hz. İbrahim'e (a.s.) dayanmaktadır. Peygamber olmadan önce Beytü'l-Makdis'e hizmet etmek için çalışmıştır. Kendisine peygamberlik görevi geldikten sonra da Kudüs ve çevresindeki insanlara Yüce Allah'ın emirlerini bildirmiş; inkârın ve zulmün arttığı bir toplumda tevhid mücadelesi vermiştir.
Hz. Zekeriya (a.s.) geçimini sağlamak için ise marangozluk yapıyordu. Hz. Zekeriya'nın (a.s.) hiç çocuğu olmamıştı. Yüce Allah'tan kavmini sapmaktan koruyacak bir oğul istedi. Gizli bir sesle Yüce Allah'a bunun için yalvardı. Yüce Allah, mabette namaz kılan Hz. Zekeriya'nın (a.s.) duasına şöyle cevap verdi: "Ey Zekeriya! Haberin olsun ki biz sana Yahya adlı bir oğul müjdeliyoruz. Daha önce onun adını kimseye vermedik."(Meryem suresi, 7. ayet.)
Hz. Zekeriya'nın (a.s.); efendi, nefsine hâkim, salihlerden olan Yahya adında bir oğlu oldu. Hz. Yahya (a.s.), yumuşak kalpli biri oldu ve tertemiz bir hayat sürdü. Anne babasına çok iyi davrandı ve takva sahibiydi. Henüz çocukken ilim ve hikmet sahibi oldu, büyüyünce peygamberlik görevi verildi. Fil suresi Mekke'de indirilmiştir ve beş ayetten oluşur. Fillerle donatılmış ordusuyla Kâbe'yi yıkmaya gelen Yemen Valisi Ebrehe'nin ve ordusunun helak edilişinden bahsettiği için sure bu adı almıştır. Bu surede Hz. Muhammed'in (s.a.v.) doğduğu yıl gerçekleşen Fil Vak'ası anlatılmıştır. Yüce Allah; Ebrehe'nin ordusunu nasıl helak ettiğini, müşriklerin tuzaklarını boşa çı- kardığını ve küçücük kuşların taşıdığı taşlarla fil ordusunu perişan ettiğini bildirmiş- tir. Mekkelilerin yakından bildiği bu olay hatırlatılarak Allah'a (c.c.) ve emirlerine karşı çıkanlar uyarılmıştır.