Dini Terimler Sözlüğü

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z

I



ırz

1. İffet, namus.

Irzımızdır çiğnenen, evladımızdır doğranan

Hey sıkılmaz! Ağlamazsan, bari gülmekten utan.

Mehmet Akif Ersoy

2. Şan, şeref, haysiyet.

“Kim, şüpheli şeylerden kaçınırsa dinini ve ırzını korur.”

Hadis-i Şerif

3. Kişinin bedeni, ruhu, övgüye değer yaratılışı, soyu sopu.

4. İnsanın ister kendisine ister soyuna sopuna isterse sosyal çevresine yönelik olsun övgü ve yergiye konu olan varlığı.

5. İnsanı insan yapan, onun toplum içinde şeref ve saygınlığının bir ifadesi olan ve bu sebeple her türlü saldırı karşısında dokunulmazlığı bulunan kişilik değeri, insanın manevi kişiliği.

“Bütün Müslümanların kanları, malları ve ırzları birbirlerine haram kılınmıştır.”

Hadis-i Şerif



ıskat

1. Düşürme, silme, hükümsüz bırakma.

2. Ölen Müslümanı, sağlığında yerine getiremediği namaz, oruç gibi ibadetlerinden veya kefaretini veremediği yeminlerinden dolayı ahiretteki sorumluluğundan kurtarmak umuduyla fakirlere verilen para, fidye.

Iskat, ahirette ölünün azaptan kurtulması umuduyla fakirlere verilir. Iskat verildiği zaman ölünün ahiret azabından kurtulacağına dair bir garanti de yoktur. İslam dininde esas olan insanların ibadetlerini sağlıklarında eksiksiz olarak yerine getirmeleridir.

Önünde nâmütenahi nazar, rüba safahat,

Enîniruhunu bir türlü etmiyor ıskat.

Mehmet Akif Ersoy



ıslah

1. İyi ve yararlı olma, düzeltme, daha iyi hâle getirme.

“Rabbin, halkı birbirlerini (iyiliği emredip kötülüğü yasaklamak suretiyle) ıslah eden bir memleketi haksız yere yok edecek değildir.”

Kur’an-ı Kerim 11/117

2. Barışma, barıştırma.

“Müminler birbirleriyle kardeştirler. (Anlaşmazlığa düştükleri zaman) kardeşlerinizin arasını ıslah ediniz ki Allah da size merhamet etsin.”

Kur'an-ı Kerim 49/10

3. Dini değerleri, inanç ve yaşama biçimini yeniden canlandırmayı, bozulan değer yargılarını tekrar Kur'an-ı Kerim ve sünnet çerçevesinde düzeltmeyi amaçlayan düşünce ve faaliyetler.

“Allah, her yüzyılın başında bu ümmete dinlerini ıslah edecek bir yenileyici gönderecektir.”

Hadis-i Şerif



ıstılam

1. Bir şeyi dibinden kesme, kökünü kazıma.

2. Kalpteki aşırı sevgi.

3. Allah sevgisinin coşkulu bir şekilde kalbe doğmasının sonucunda tasavvuf yoluna giren kişinin kendinden geçmesi.



ıstına

1. Bir şeyi en iyi şekilde yapma, bir kimseyi özenle yetiştirme.

2. Allah rızası için yedirip içirme.

3. Allah’ın, bazı kullarını güzel ahlak ile süslemesi, onları kötü ahlak ve davranışlardan arındırıp sonra da kendisine dost edinmesi.



ıztıba

1. Bir şeyi koltuğunun altına alma.

2. Hac ve umre esnasında ihram elbisesinin üst kısmının bir ucunu sağ koltuk altından geçirip sol omuz üzerine atma, sağ omuz ve pazısını açıkta bırakma.

Hz. Peygamber ve sahabeler Mekke’ye umre yapmaya geldiklerinde kendilerine “zayıflamışlar, güçlerini kaybetmişler” dedirtmemek için tavaf esnasında sağ omuzlarını ve pazılarını dışarıda bırakmışlardır. Bu uygulama daha sonra hac ve umre tavafının ilk üç şavtında sünnet olarak kalmıştır.